Cây Ba gạc thường mọc hoang ở vùng rừng núi Việt Nam. Đặc biệt loài cây này xuất hiện nhiều ở những vùng cao như Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai…Giống cây này thường được sử dụng làm thuốc giảm huyết áp, giúp tim đập chậm lại, có tác dụng an thần và gây ngủ. Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về cây Ba gạc và tác dụng của nó đối với sức khỏe con người.
Một số thông tin về cây Ba gạc
Cây Ba gạc có tên khoa học là Rauwolfia Verticillata (Lour) Baill. Loại cây này thuộc họ trúc đào Apocynaceae. Ở Việt Nam, nó còn thường được gọi là Phu mộc, San to (Sapa), (San to là 3 chạc, nghĩa là cây có 3 lá chia 3 cành), Lạc toọc (Cao Bằng), (Lạc toọc nghĩa là 1 rễ).
Về đặc điểm
Đây là một loại cây nhỏ, cao từ 1-1,50m, thân nhẵn, trên mặt thân có những lỗ sần nhỏ của bì khổng. Lá mọc đôi nhưng thường mọc vòng 3 lá một, có khi 4 – 5 lá, lá có hình mác, độ dài giao động từ 6 – 11cm, chiều rộng khoảng từ 1,5 – 3cm. Hoa hình ống, phình to ở họng, màu trắng, nở vào các tháng 4-7, ở đồng bằng thường nở quanh năm. Quả hình trứng, thường là quả đôi, khi chín có màu đỏ tươi. Mùa quả bắt đầu từ tháng 5 – 11, khi chín quả có màu đỏ tươi. Toàn thân cây có nhựa mủ.
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây thường mọc hoang ở khắp nơi rừng núi Việt Nam. Đặc biệt là những vùng cao như Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai (Sapa). Có thể nhân giống cây bằng cách trồng hạt hay đâm cành. Rễ cây thu hoạch quanh năm nhưng tốt nhất là nên thu hoạch vào mùa thu đông. Đào rễ về rửa sạch đất, phơi hay sấy khô. Cần chú ý bảo vệ lớp vỏ vì lớp vỏ chứa nhiều hoạt chất nhất.
Bộ phận dùng làm thuốc
Rễ và vỏ rễ. Trong rễ và lá có Alcaloid ( 0,9 – 2,12% ở rễ, 0,72 – 1,69% ở lá). Trong đó chủ yếu là một Alcaloid gọi là Rauwolfia A có tinh thể hình chữ nhật.
Tác dụng dược lý
Bộ môn dược lý và sinh lý Trường đại học y dược Hà Nội (1960) đã dùng nước sắc cây ba gạc nghiên cứu tác dụng trên huyết áp của thỏ và cho thấy nước sắc ba gạc làm giảm huyết áp rõ rệt với liều lượng 0,5g/kg thể trọng súc vật.
Trên tim ếch cô lập và tại chỗ thấy nước sắc ba gạc làm chậm nhịp tim, trên hệ mạch ngoại biên của thỏ không thấy có tác dụng trên mạch máu ngoại biên. Trên ruột thỏ cô lập thấy liều nhẹ làm tăng nhu động ruột. Trên thần kinh hệ trung ương thấy không làm giảm sốt và có tác dụng an thần gây ngủ.
Công dụng và liều dùng cây ba gạc
Công dụng
Qua một số nghiên cứu và thử nghiệm trên động vật đã chứng minh rằng rễ ba gạc có vị đắng, tính hàn, hơi có độc, có tác dụng thanh nhiệt hoạt huyết, giải độc, giáng huyết áp. Nước sắc ba gạc Việt Nam có dụng làm giảm huyết áp do nguồn gốc trung ương, chứ không phải do mạch ngoại biên. Làm tim đập chậm, có tác dụng an thần và gây giấc ngủ.
Liều dùng
Hiện nay ba gạc được chế dưới dạng cao lỏng. 1g cao = 1g vỏ rễ để chữa cao huyết áp, an thần. Liều trung bình của cao lỏng là 30 giọt/ngày. Có thể tăng lên tới 45 và 60 giọt/ngày. Thời gian điều trị có thể kéo dài nhưng nhưng thường sau 10 -15 ngày cần nghỉ. Ngoài ra có thể chế thành dạng viên alcaloid toàn phần.
Một số bài thuốc chế biến từ cây ba gạc
Reserpin: Viên nén 0,0001g; 0,00025g; 0,0005g. Thuốc tiêm 5mg/2ml.
Viên Rauviloid (2mg Alcaloid toàn phần của R.serpentian), liều dùng đối với bệnh huyết áp cao là 2 – 4mg/ngày.
Viên Raudixin (Bột rễ R.serpentina) 50 -100mong, liều dùng trung bình hằng ngày từ 200 – 100mg.
Ngoài ra bạn cần lưu ý không nên sử dụng Reserpin và các chế phẩm từ cây ba gạc trong những trường hợp dạ dày tá tràng bị loét, đối với người mắc chứng bệnh nhồi máu cơ tìm, hen xuyễn…
Mua Ba gạc ở đâu để đảm bảo chất lượng?
Trên thị trường hiện nay xuất hiện nhiều loại thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng làm ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả điều trị cũng như sức khỏe của bệnh nhân. Do đó lựa chọn những địa điểm uy tín để mua sản phẩm là việc rất quan trọng và cần thiết. Vậy khác hàng có thể mua vị thuốc này ở đâu?
Ba gạc là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong các cửa hàng thuốc đông dược hay những phòng khám đông y. Tuy nhiên bạn nên lựa chọn những địa điểm có chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đảm bảo chất lượng nhất.
Với mong muốn khách hàng luôn được sử dụng những loại dược liệu đảm bảo chất lượng, Công ty Cổ phần Thương mại Xuất khẩu Starfoods Việt Nam sẽ cung cấp cho bạn sản phẩm Ba gạc tốt nhất. Bạn có thể sử dụng mà không cần phải lo lắng bất cứ điều gì.
Sản phẩm Ba gạc của Công ty Cổ phần Thương mại Xuất khẩu Starfoods Việt Nam luôn đảm bảo chất lượng tốt, cây Ba gạc được sinh trưởng trong môi trường hoàn toàn tự nhiên, không tiếp xúc với hóa chất, thuốc kích thích…Do đó bảo đảm được an toàn tuyệt đối cho sức khỏe người tiêu dùng. Công ty cam kết đổi hàng nếu phát hiện lỗi từ phía nhà sản xuất.