Bồ cu vẽ là một giống cây dại mọc hoang trên khắp đất nước ta. Cây thuốc này có tác dụng thanh thấp nhiệt, hóa ứ trệ, sử dụng trong những trường hợp đau bụng thổ tả, đinh nhọt sưng đau, đau nhức đầu gối, sưng đau đòn ngã, các bệnh lý về da như viêm da, lở loét ngoài da,…Để hiểu rõ hơn về đặc điểm cũng như công dụng của cây thuốc này, các bạn hãy theo dõi bài viết sau nhé!
1.Một số thông tin về cây
Tên gọi và nguồn gốc
Bồ cu vẽ hay còn có tên gọi khác là Bồ long anh, Đọt đỏ, Bọ mảy, Sâu vẽ.
Tên khoa học của nó là Breynia fruticosa Hool. F. (Phyllanthus intriductis Steud , Phyllanthus tủbinatus Sima., Phyllanthus símianus Wall.)
Giống cây này thuộc họ Thầu dầu Euphorbiaceae.
Mô tả cây
Đây là một giống cây nhỏ, cao từ 3 – 6m, thân cây hình trụ, nhẵn, cành dẹt ở phần ngọn, có màu đen hoặc đốm đỏ do sâu vẽ gây ra. Lá mọc so le, phiến lá dài và dày, có hình trứng hoặc hình bầu dục, hình dáng và kích thước của lá có sự thay đổi, gốc lá có dạng hình tròn hoặc thuôn, phần đầu của lá nhọn. Cuống lá rất ngắn, có màu đen hoa nâu sẫm. Chiều dài của lá từ 3 – 6cm, rộng từ 20 – 45mm. Mặt trên của lá sẫm bóng, mặt dưới rất nhạt, thường có những đường nghoằn nghèo do vết sâu bò để lại. Hoa mọc thành từng cụm, ở những kẽ lá, một cụm thường có từ 5 – 6 hoa đực và từ 1 – 3 hoa cái. Hoa thường được đính trên một cành nhỏ cùng với những lá bắc khô xác. Hoa có màu lục, hoa cái trông giống hình cái chuông, lá đài xòe rộng bằng nhau, bầu hình trứng, có 3 ô, mỗi ô có chứa 2 noãn. Hoa đực trông giống hình chuông, có 3 nhị. Quả hình dẹt, khô, có màu đen nhạt, đường kính quả khoảng 5mm. Phía cuối hạt được bao bọc bởi một đài cùng phát triển. Hạt màu nâu nhạt, có 3 cạnh, được phủ một lớp áo hạt màu vàng cam. Mùa hoa quả từ tháng 6 đến tháng 8.
Phân bố, thu hái và chế biến
Giống cây này mọc hoang trên khắp đất nước ta, nhiều nhất là ở miền Bắc và miền Trung, ở miền Nam người ta chưa tìm thấy. Ở Lào và Campuchia có mọc rải rác. Ngoài ra người ta còn phát hiện được ở Malaixia, Philipin và Trung Quốc.
Người ta thường sử dụng lá tươi, hái quanh năm. Ngoài ra cũng có thể để khô rồi sắc thành nước uống, để chữa các bệnh lý về da có thể sử dụng để đắp ngoài.
Bộ phận sử dụng làm thuốc
Phần lá, vỏ cây.
Thành phần hóa học
Chưa tìm thấy tài liệu nào nghiên cứu
Tác dụng dược lý
Trong một nghiên cứu sự kết hợp giữa nước sắc bồ cu vẽ với nước p, cao bồ cu vẽ có tác dụng trên 6 trong 8 loại vi khuẩn thông thường. Ngoài ra còn có tác dụng trên amip in vitro.
Bên cạnh đó, nước ép lá, cao lỏng lá, cao lỏng rễ có tác dụng chống viêm thực nghiệm, có khả năng nâng cao được tỷ lệ sống của chuột nhắt và kéo dài thời gian sống của chuột khi tiêm nọc rắn hổ mang vào tĩnh mạch.
Một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy Bồ cu vẽ có khả năng chữa trị các trường hợp mụn nhọt bằng cách chế thành can dán (kết hợp từ cam mềm bồ cu vẽ, mật cóc và nghệ). Ngoài ra còn có thể chữa trị những trường hợp viêm hắc võng mạc bằng cách chế thành cao (cứ 3kg thì chế được 1 lít cao).
Một thí nghiệm sơ bộ của ký sinh trùng Việt Nam cho thấy, Bồ cu vẽ có tác dụng chữa bệnh giun chỉ.
2.Công dụng và liều dùng
Công dụng:
Theo y học cổ truyền, Bồ cu vẽ có tính hàn, vị đắng, có độc. Có tác dụng thanh thấp nhiệt, hóa ứ trệ, chữa đinh nhọt sưng đau, đau bụng thổ tả, sưng đau đầu gối, đau đòn ngã hoặc bị chấn thương. Chữa trị viêm họng, viêm khí quản, viêm dạ dày ruột, cũng có thể chữa viêm âm đạo. Ngoài ra còn có thể chữa một số bệnh lý ngoài da như lở loét, viêm da, lở sơn, chốc đầu, eczema,… Nước sắc Bồ cu vẽ có thể sử dụng để rửa vết thương bỏng, làm dịu vết thương, tránh để nhiễm khuẩn.
Trong dân gian thường sử dụng để chữa trị khi rắn cắn. Nhân dân philipin dùng vỏ cây sắc làm thuốc cầm máu vì vỏ cây có tính chát.
Liều dùng:
Để chữa rắn cắn, giã nát lá rồi vắt lấy nước uống. Bã để đắp lên vết cắn. Liều dùng từ 30 – 40g tươi.
Để chữa mụn nhọt hoặc lở loét, cạo lấy bột rồi rắc lên vết mụn nhọt, lở loét.
Kiêng kỵ:
Cần sử dụng cẩn thận đối với người già, trẻ nhỏ và phụ nữ có thai.
Khi dùng nên kết hợp cùng với một số vị khác, không nên sử dụng một mình.
Khi sử dụng nếu gặp triệu chứng váng đầu, mệt lả và nôn nao dạ dày thì phải ngừng sử dụng.
3.Các bài thuốc từ Bồ cu vẽ
Bài thuốc chữa viêm họng, sưng amidan, viêm ruột, viêm dạ dày, kiết lỵ:
Lá Bồ cu vẽ, Cỏ sữa lá nhỏ, cỏ sữa lá to. Mỗi loại từ 10 – 15g. Sắc lấy nước uống.
Bài thuốc chữa mụn nhọt, lở loét, viêm da, chốc đầu:
Lá bồ cu vẽ tươi, mang về rửa sạch rồi giã nát, sau đó đắp lên phần da bị mụn nhọt.
Trường hợp vết lở loét chảy nước có thể cạo vỏ cây rồi lấy phần bột rắc lên.
Bài thuốc chữa bỏng:
Toàn bộ bồ cu vẽ, cả phần rễ, chặt nhỏ rồi sắc cùng nước cho thật đặc. Lấy nước sắc để rửa vết thương, rửa trong nhiều ngày liền.
Bài thuốc chữa rắn cắn:
Lá bồ cu vẽ tươi từ 30 – 40g, rửa sạch, nhai rồi nuốt nước, bã đắp vào vết cắn.
Hoặc có bài thuốc khác: Lá bồ cu vẽ tươi, lá Sòi tía, mỗi vị 20g. Giã nát rồi cho thêm nước, vắt lấy nước cốt, cho thêm 1 – 2g Hùng hoàng mài rồi uống, bã để đắp.
Bài thuốc chữa chàm, viêm da dị ứng, ngứa:
Dùng cành lá nấu cùng nước, lấy nước nấu rửa. Hoặc có thể lấy lá tươi giã cho nhuyễn rồi lấy nước cốt để rửa.
Bài thuốc chữa vết thương lở loét:
Lá bồ cu vẽ tươi 30g, cỏ nhọ nồi (còn gọi là cỏ mực)10g, giã nhuyễn lấy bã đắp.
Bài thuốc chữa viêm khí quản mạn tính:
Lá bồ cu vẽ tươi 30g, lá tầm song tươi, lá xoài tươi mỗi vị 15g, đường đỏ 10g. Sắc lấy nước uống. Ngày uống 2 lần. Liệu trình trong vòng 10 ngày.
4.Địa chỉ bán vị thuốc Bồ cu vẽ đạt chất lượng
Trong Đông y hiện nay xuất hiện nhiều vị thuốc kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng. Tuy nhiên những vị thuốc này lại được bày bán tràn lan trên khắp thị trường gây ảnh hưởng xấu tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người bệnh. Vì vậy lựa chọn những địa điểm uy tín để mua thuốc đúng chuẩn là một việc làm rất quan trọng.
Bồ cu vẽ là một vị thuốc nam quý, được y học cổ truyền sử dụng rộng rãi. Hiện tại trong các cửa hàng thuốc đông y hay phòng khám đông y đều có bày bán. Tuy nhiên người bệnh nên lựa chọn một địa điểm uy tín, đảm bảo chất lượng để mua thuốc như tại Công ty Cổ phần Thương mại Xuất khẩu Starfoods Việt Nam.
Công ty Cổ phần Thương mại Xuất khẩu Starfoods Việt Nam luôn mang đến cho khách hàng những loại dược liệu đạt chuẩn, chất lượng tốt nhất. Bồ cu vẽ tại Starfoods đảm bảo được sinh trưởng trong môi trường hoàn toàn tự nhiên, không hóa chất, không độc hại. Người bệnh có thể yên tâm khi sử dụng mà không cần phải lo lắng bất kì vấn đề gì. Công ty cam kết đổi hàng nếu phát hiện lỗi từ phía nhà sản xuất và hỗ trợ, thậm chí hoàn toàn miễn phí chuyển phát cho khách hàng.